niedziela, 29 grudnia 2019

Płyty roku 2019



O uważniejsze słuchanie

Julia Eckhardt - książka Éliane Radigue / Intermediary Spaces
Rugilė Barzdžiukaitė, Vaiva Grainytė, Lina Lapelytė - instalacja/opera/płyta Sun & Sea (Marina)
Bas Devos - film Ghost Tropic
Michael Tyburski - film The Sound of Silence
magazyn Przekrój 3568/2020 (Wołanie o ciszę)
Nick Cave - platforma korespondencyjna Red Hand Files

Słusznie chwalony noblowski wykład Olgi Tokarczuk otwiera scena słuchania przez radio głosów z innych planet i galaktyk, by w kolejnych akapitach podkreślić znaczenie procesu słuchania jako drogi do porozumienia przez empatię. Jedni usłyszeli w tym echa kosmologii Stockhausena, inny znają tę opowieść np. z twórczości Ariela Guzika. Oczywiście dla spadkobierców myśli Pauline Oliveros i Johna Cage’a jest to chleb powszedni, jednak kultura powszechna, szczególnie w formie mediów cyfrowych nadal operuje w kategoriach wizualnych, a sferę dźwięku sprowadza do formuły klasycznej i rozrywkowej muzyki. W wielowątkowym i pełnym błyskotliwych myśli mocno odbiegających od utartych narracji na temat muzyki i sztuki dźwięku (również o samej bohaterce książki) wywiadzie-rzece Eliane Radigue opowiada Julii Eckhard swoje pionierskie życie dźwiękowe. Michael Tyburski w formie klasycznego dramatu osadza w koncepcji pejzażu dźwiękowego, a Bas Devos operując ciszą toruje widzowi drogę do społecznej empatii. W słowie drukowanym zaskakująco trafnie i z wielu perspektyw (z czym niestety mają problem redaktorzy “muzyczni”) przedstawia ciszę zimowy numer Przekroju. Niecodzienna instalacjo-opera, laureatka weneckiego biennale sztuki, dzieło młodych litewskich artystek ostentacyjnie i z powodzeniem wyprowadza operę poza systemowe ramy gatunku, ale przede wszystkim zbliża się na wyciągnięcie ręki do doświadczenia końca antropocenu. Najbardziej czułym narratorem okazał się Nick Cave, który swoja internetową platformą próbuje zmienić na lepsze doświadczenie komunikacji cyfrowej.

Utwory na architekturę

Robert Gerard Pietrusko - Six Microphones (LINE)
Mazen Kerbaj - Walls Will Fall: The 49 Trumpets of Jericho (Bohemian Drips)
Akio Suzuki - Resonant Spaces (901 Editions ‎)
Alvin Lucier - Ricochet Lady (Black Truffle)
Jacob Kirkegaard - Phonurgia Metallis (Important Records) / We Like We & Jacob Kirkegaard - Time Is Local (Sonic Pieces)
Jos Smolders - Spaces (Moving Furniture)
Bendik Giske - Surrender (Smalltown Supersound)
Karl Fousek - In The Forest (Second Editions)
Peter Kutin - Torso (Dinzu Artefacts)
Petra Dubach - Mario Van Horrik - Church Waves (Edition Telemark)
Donato Dozzy - 12H (Presto!?)

Dokumentowanie sztuki dźwięku w formacie płytowym to zjawisko równoległe (a czasami wyprzedzające) pojawieniu się narracji tego gatunku. Jednak dopiero ostatnie lata wraz ze wzrostem dostępności wysokiej jakości mikrofonów oraz świadomości przestrzennych aspektów dźwięku wśród twórców przynoszą coraz większą ilość realizacji, w których przestrzeń i architekturą są głównymi bohaterami. Duchowi spadkobiercy Alvina Luciera i Maxa Neuhausa mieli się wyjątkowo dobrze w tym roku.

Organy

Stefan Fraunberger - Quellgeister#3 Bussd (Morphine)
Ellen Arkbro - CHORDS (Subtext)
Horatiu Radulescu - Works for Organ and Cello (Mode)
Jon Heilbron - Pieces for Chord Organs (Intonema)
William Engelen - Today, The Organ Has Played Beautifully Again (Edition Telemark)

Nie tylko bogactwo brzmieniowe, ale i aspekty przestrzenne czynią nową muzykę organową niecodzienną i fascynującą. Potencjał organów (szczególnie dużych piszczałkowych) nadal pozostaje poza zasięgiem większości twórców muzyki eksperymentalnej, głównie z prozaicznych względów dostępności. Stąd wyjątkowa ilość wydawnictw dedykowanych temu instrumentowi i poszerzających jego percepcję zasługuje na uwagę. Szczególnie, że współczesne realizacje pozwalają usłyszeć więcej przestrzeni. I zachęcam do spacerów po pokoju podczas ich odsłuchu, to są wyjątkowo rezonujące prace.

Seriale

Jim O'Rourke - To Magnetize Money and Catch a Roving Eye (Sonoris)
Ben Vida - Reducing The Tempo To Zero (Shelter Press)
Christian Wolff - Preludes, Variations, Studies and Incidental Music (Philip Thomas) (Sub Rosa)
Morton Feldman - Piano (Philip Thomas) (Another Timbre)
Eva-Maria Houben - Ordinary Affects ‎- Ensemble Works (Edition Wandelweiser Records)
Anthony Pateras - Collected Works Vol. II (2005-2018) (Immediata)
Michael Pisaro - Nature Denatured And Found Again (Gravity Wave)
Anthony Braxton ‎– GTM (Syntax) 2017 (New Braxton House)

Niektóre z tych wydawnictw to tylko 2 godziny, inne 20. Długie formaty są formułą intrygującą i wciągającą bardziej niż większość seriali i playlist bańki platform streamingowych, choć korzystają z tej samej technologii. Doświadczenie wielogodzinnych sesji odsłuchowych gości coraz częściej na festiwalach i programach koncertowych (by wspomnieć czy całonocne koncerty na festiwalach Maerz Musik, Ostrava New Music Days, czy CTM/MONOM) i odnosi się coraz częściej do idei zaburzenia poczucia czasu niż wagnerowskiej koncepcji monumentalnego dzieła scenicznego. Być może bez treningów opartych na długich sesjach serialowych to wykonanie całego cyklu “aus Light” Stockhausena w Amsterdamie by nie znalazło tak licznej publiczności. Na pewno jest to poszerzenie możliwości doświadczania dźwięku, nie tylko w muzyce. Odznakę herosa tego zestawienia otrzymuje oczywiście Philip Thomas za cykle utworów fortepianowych Feldmana i Wolffa.

Piosenki / narracje

FKA twigs - Magdalene (Young Turks)
Piernikowski - The Best Of Moje Getto (Asfalt)
Aldous Harding - Designer (4AD)
Gavilán Rayna Russom - The Envoy (Ecstatic)
Ryoko Akama - Dial 45-21-95 (Another Timbre)
Bonnie Prince Billy, Bryce Dessner, Eighth Blackbird - When We Are Inhuman (37d03d)
Przepych - Regresarabas (Degelite / Red Wig / La Loutre Par Les Cornes)
Charlie Megira - Tomorrow's Gone (Numero Group)
Little Simz - Grey Area (Age 101)
MOŁR DRAMMAZ - Songs about Space and Bread (Mik.musik.!.)
Kevin Drumm - A Puddle On The Floor / Fall

Dawno nie było w tej sekcji tak szerokiego rozstrzału gatunkowego, jak i tylu różnorodnych prób podejścia do łączenia tradycji z nowoczesnym, zarówno w formie, jak i treści. Być może przyczynia się do tego trudna rzeczywistość i potrzeba jej przepracowania. Na pewno każda z płyt jest wybitnie osobistą opowieścią osadzoną w doświadczeniu, nawet jeśli odwołuje się do fantastyki (jak Ursula Le Guin u Russoma). Nie stronią od tematów politycznych, co w przypadku muzyki o popularnym potencjale jest rzadkością. Każda z tych produkcji na swój sposób odnosi się do muzyki tradycyjnej, choć próżno szukać w nich elementów folklorystycznych użytych wprost. Balansując zwinnie pomiędzy poezją, grami formalnymi (ach ten Julius Eastman wskrzeszany!) i rozciąganiem granic gatunkowych są dowodem na wrażliwość i siłę muzyki. Siłę tak bardzo potrzebną w dobie powszechnego znieczulenia.


Orkiestra / kameralistyka

Éliane Radigue ‎- Occam Ocean 2 (Shiiin)
John McCowen - Mundanas I-V (Editions Wandelwaiser)
Splinter Reeds - Hypothetical Islands (New Focus Recordings)
Catherine Lamb - Atmospheres Transparent _ Opaque (New World Records)
Catherine Lamb - Point/Wave / Viola Torros (Another Timbre)
Kuba Krzewiński - Incorporate (Bołt)
Ernstalbrecht Stiebler - Zwischen Den Tonen (Edition Telemark)
Oren Ambarchi & Martin Ng feat. Ensemble Offspring – The Vanishing (Hospital Hill)
Plus-Minus Ensemble - Joanna Bailie; Artificial Environments (NMC)
Sarah Hennies - Lake (Live in Toronto)
Jakob Ullmann - Fremde Zeit Addendum 5 (Edition RZ)
Burkhard Schlothauer - Harmonies And Structures (Edition Wandelweiser)
Alvin Lucier - Orpheus Variations (Important)
Robin Hayward - Words of Paradise (Edition Telemark)
Klaus Lang & Golden Fur ‎– Beissel (Another Timbre)
James Tenney - Changes - 64 Studies for 6 Harps (New World Records)
Adrián Demoč - Žiadba (Another Timbre)
Charles Amirkhanian - Loudspeakers (New World Records)

Tradycyjna orkiestra i instrumentarium nadal znajdują nowe sposoby, w zdecydowanej większości u twórców, którzy mają za sobą doświadczenie dźwiękowego eksperymentu poza nurtem klasycznym. Jednak to nie o instrumentarium tu chodzi, a o precyzję kontroli i możliwości pochylenia się nad najdrobniejszymi ruchami materii dźwiękowej i o wirtuozerię słuchania. Każda z tych pozycji to przede wszystkim dialog ze słuchaczem, formalne popisy kombrozytorskie dawno zostały odstawione na bok.


Eksperyment

Robert Piotrowicz – Euzebio (Musica Genera / Recognition / Bôłt Records)
Ingar Zach - floating layer cake (Sofa)
Ryszard Lubieniecki - Seeds (Nasze Nagrania)
Cameron Shafii - Corpora Vilia (Conditional)
G.S. Sultan - Jeremy (Mondoj)
_​+​_ - _+_ (Szara Reneta)
Carl Stone - Himalaya (Unseen Worlds)
Bertrand Denzler - Arc (Potlatch) / Four Saxophone Solos (Remote Resonator)
Mats Gustafsson - Fluteophone and Pianoharpa (Bocian Records)
Akira Rabelais - cxvi (Boomkat Editions)
Black to Comm - Seven Horses For Seven Kings (Thrill Jockey)
Clarice Jensen - Drone Studies (Geographic North)
Bill Orcutt - Live In L.A. (Fake Estates)
DJ WIESZCZBA - Cruel Intentions EP (Audile Snow)
Yves De Mey - Exit Strategies Part 1 (entr'acte)
Saba Alizâdeh – Scattered Memories (Karlrecords)
Maria Chavez - Plays (Stefan Goldmann's 'Ghost Hemiola') (Macro)
Joshua Abrams and Natural Information Society - Mandatory Reality (Eremite)
Vanessa Rossetto - You and I are Earth (Tone Glow)
Jason Lescalleet - This is What I Do (Volume 21)
Rhodri Davies & John Butcher - Drunk on Dreams (CEJERO)
Reinier Van Houdt & Bruno Duplant - Lettres et Replis (Elsewhere)
VA - Anthology of Contemporary Music from Middle East (Unexplained Sounds)
Ana Roxanne - ~~~ (Leaving)
Niklas Adam - Undulate (Sofa)
Frode Haltli - Border Woods (Hubro)
Marja Ahti - Vegetal Negatives (Hallow Ground)
Ross Alexander - Memorias, Vol. 2 - High Atlas to the Sahara Desert (Discrepant)
VA - Glamour (xxxglamourxxx)
kukangendai - palm (Ideologic Organ)
Kassel Jaeger - Le Lisse et le Strié (Latency)
Wojciech Rusin - The Funnel (Akashic Records)
D'incise - Assemblée, Relâche, Réjouissance, Parade (Moving Furniture)
Jon Mueller ‎- Canto (SIGE)
Meitei - Komachi (Métron)
Rosalind Hall - Drift (Important/Cassauna)
Lea Bertucci - Resonant Field (NNA Tapes)
Helene Breschand - Eliane Radigue, Kasper T. Toeplitz - Octopus (Bocian)
Reinhold Friedl - Music For Piano (Holotype Editions)
Amirtha Kidambi & Lea Bertucci - Phase Eclipse ( Monofonus Press/Astral Spirits)
Wojtek Kurek - Ovule (Pawlacz Perski)

Moc elektroniki i poszukiwań brzmieniowych, łączenia stylistyk, gatunków i kultur, eksperymentów w procesie kompozycyjnym i improwizacji poza jazzowym idiomem. Jeśli szukacie przygód i zaskoczeń to jest to właśnie ta sekcja.


Tańce

Gabber Modus Operandi - HOXXXYA (SVBKVLT)
Mosca - Touchie Riddim (FLUF)
irel.ier - Guang Guai Li (Disk)
Mohammad Reza Mortazavi ‎- Ritme Jaavdanegi (Latency)
MC Yallah x Debmaster - Kubali (Nyge Nyge)
Duke - Uingizaji Hewa (Nyege Nyege Tapes)
Rian Treanor - Ataxia (Planet Mu)
Lurka - Stay Let's Together (Wisdom Teeth)
Jay Mitta - Tatizo Pesa (Nyege Nyege Tapes)
Yao Bobby, Simon Grab - Diamonds (LAVALAVA)
Paszka - Rozmnóżka (Pointless Geometry)
Pelada - Movimiento para cambio (PAN)
Rey Sapienz — Mushoro (Hakuna Kulala)
Tayhana — Tierra Del Fuego (N.A.A.F.I)
Mukqs - SD biomix (Orange Milk Records)

Jak co roku ta sekcja jest pełna nagrań, które równie dobrze można umieścić pod szyldem eksperymentu, jednak zakorzenienie w tradycji tanecznej jest bezsprzeczne. I cieszy ogromnie, że kultura klubowa nadal potrafi unikać jednoznaczności i przewidywalności, pomimo dużej podatności na sezonowe mody.


Archiwa ludowe

VA - Jambú e Os Míticos Sons Da Amazônia (Analog Africa)
VA - Siya Hamba! 1950's South African Country and Small Town Sounds (Orange Amaro)
VA - Sounds Portraits from Bulgaria: A Journey to a Vanished World (Smithsonian Folkways)
VA - Puro Tayta Shanti (Little Axe Records)
VA - Albania - There Where the Avalanche Stops (Touch)
Cocolate - Peru's Master Percussionist (Buh Records)
Mohamed Mazouni - Un dandy en exil; Algerie-France 1969-1983 (Born Bad)
Sir Shina Peters & His International Stars - Sewele (Srut)

Odsłuch archiwalnych nagrań muzyki niezachodniej czasami zdrowo studzi zachwyty nad nowościami, ale też pozwalają docenić wyobraźnię producentek i producentów z poprzednich sekcji.


Archiwa eksperymentu

Régis Renouard Larivière - Contrée ‎(Recollection GRM)
Andrzej Dobrowolski - Music for Orchestra (Bołt)
Harry Bertoia - Experimental I / Mechanical I (Important)
Maryanne Amacher - Petra (Blank Forms Editions)
Paul DeMarinis - Songs Without Throats (Black Truffle)
Anne Tardos - Gatherings (Recital / Audiographics)
David Behrman - On The Other Ocean (Lovely)
Kankyō Ongaku- Japanese Ambient, Environmental & New Age Music 1980-1990 (Light in the Attic)
Martin Bartlett - Ankle On: Electronic and Orchestral Works (Arc Light Editions)
Brent Snyder - Cumulus (Morning Trip)
Winfried Muhlum-Pyrapheros - Musica Nova Contemplativa (Editions Blume)
J. Derwort - Bamboo Music (Astral Industries)
Carl Bergstrøm-Nielsen - Humlebier (Institut for Dansk Lydarkæologi)
Catherine Christer Hennix - The Deontic Miracle: Selections from 100 Models of Hegikan Roku (Blank Forms)

Dla mnie szczególnie ważny jest fakt, że ta sekcja co roku wypełnia się przede wszystkim nieznanymi szerzej nazwiskami, a diggerska pasja łączy wydawców, kuratorów i słuchaczy. Bo o wzajemne inspiracje tu chodzi, budowanie świadomości szerokiego spektrum praktyk twórczych i uczestnictwa w kulturze. Kolejne przykłady pokazują, jak trudno jest trafić do masowego panteonu. Tym bardziej istotne jest śledzenie możliwie wielu odmiennych narracji, nie tylko tych z nagłówków medialnych.

Takiej ciekawości, otwartości i siły życzę nam wszystkim na Nowy Rok.
















Brak komentarzy: